اسماعیل طبا در گفت‌وگو با خبرگزاری رسا:
سرمایه اجتماعی، رمز عبور از بحران‌هاست / ضرورت همگرایی رسانه‌ای از افکار عمومی
مدیر گروه مدیریت رسانه دانشگاه ادیان و مذاهب با تأکید بر نقش سرمایه اجتماعی و همگرایی رسانه‌ای در عبور از بحران‌ها، خواستار ارتقای فوری سواد رسانه‌ای و مهارت‌های اقناع در رسانه‌های جبهه انقلاب برای مقابله با جنگ روانی دشمن شد.
دکتر سید مرتضی اسماعیلی‌طبا مدیر گروه مدیریت رسانه دانشگاه ادیان و مذاهب در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، ضمن تبریک عید سعید غدیر خم، یاد و خاطره شهدای مظلوم حمله اخیر رژیم صهیونیستی به کشور را گرامی داشت و گفت: در این تهاجم بی‌رحمانه شماری از سرداران، دانشمندان و مردم بی‌گناه ما به شهادت رسیدند که باید نام و راه آنان همواره زنده نگه داشته شود.
وی با اشاره به حوادث اخیر، این وقایع را نه پدیده‌ای مقطعی بلکه ادامه یک روند مستمر و طراحی‌شده علیه انقلاب اسلامی دانست و تأکید کرد: دشمنی‌ها با جمهوری اسلامی از ابتدای پیروزی انقلاب تاکنون ادامه داشته و ریشه‌دار است، اما آنچه تعیین‌کننده موفقیت یا شکست این دشمنی‌هاست میزان آمادگی درونی جامعه ماست.
سرمایه اجتماعی، سد راه توطئه‌ها
اسماعیلی‌طبا با اشاره به نقش تعیین‌کننده سرمایه اجتماعی در مقابله با توطئه‌ها گفت: از ابتدا تاکنون، این سرمایه - که متکی بر اعتماد عمومی، همدلی ملی و انسجام اجتماعی است - پشتوانه اصلی نظام بوده است. هرگاه این مؤلفه‌ها تضعیف شده‌اند، دشمنان توانسته‌اند ضربات مؤثرتری وارد کنند. امروز هم راه مقابله با بحران‌ها بازسازی این سرمایه اجتماعی است.
وی افزود: اگر مردم و حاکمیت از یکدیگر فاصله بگیرند هیچ میزان از تجهیزات نظامی نمی‌تواند جبران این خلأ را بکند. اما اگر انسجام داخلی و همدلی عمومی حفظ شود نقشه‌های دشمن بی‌اثر خواهد بود.
مدیر گروه مدیریت رسانه دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه جنگ امروز صرفاً نظامی نیست، اظهار داشت: بخش مهمی از نبرد جاری در حوزه رسانه در حال وقوع است. دشمن با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای پیچیده، افکار عمومی را هدف قرار داده و سعی می‌کند با روایت‌سازی‌های انحرافی، روحیه مردم را تضعیف و نارضایتی اجتماعی را تشدید کند.
آموزش سواد رسانه‌ای، واکسن مقابله با عملیات روانی
مدیر گروه مدیریت رسانه دانشگاه ادیان و مذاهب با تأکید بر اهمیت انسجام در جبهه رسانه‌ای جبهه خودی گفت: اگر بتوانیم در شرایط فعلی همگرایی رسانه‌ای را به‌درستی شکل دهیم، قطعاً خواهیم توانست با قدرت بیشتری در برابر ترفندهای روانی و رسانه‌ای دشمن بایستیم؛ ترفندهایی که همزمان با اقدامات نظامی از طریق رسانه‌های وابسته‌شان به‌صورت هدفمند در حال گسترش است.
وی افزود: یکی از خطوط رسانه‌ای فعال دشمن القای این گزاره نادرست است که حملات رژیم صهیونیستی "هدفمند" و "هوشمند" بوده و صرفاً مراکز نظامی را هدف قرار داده‌اند بی‌آن‌که آسیبی به مردم عادی برسد. این ادعا بخشی از عملیات روانی گسترده آن‌هاست که با ادبیات به‌ظاهر فنی و بی‌طرفانه در ذهن مخاطبان جا انداخته می‌شود.
مدیر گروه مدیریت رسانه دانشگاه ادیان و مذاهب با رد این ادعا گفت: رژیم صهیونیستی در کارنامه خود نشان داده است که اگر منافعش اقتضا کند هیچ ملاحظه‌ای نسبت به جان غیرنظامیان ندارد. کافی است به جنایات گسترده آن‌ها در غزه نگاه کنیم؛ جایی که زنان، کودکان و حتی بیماران در بیمارستان‌ها هدف مستقیم قرار گرفته‌اند. در ایران نیز اگر چنین شرایطی پیش آید هیچ تضمینی وجود ندارد که مردم عادی از حملات آن‌ها در امان بمانند.
وی تصریح کرد: نباید این تصور اشتباه در جامعه جا بیفتد که صهیونیست‌ها صرفاً با حاکمیت جمهوری اسلامی ایران دشمنی دارند، نه با مردم. دشمن، دشمن همه ماست و هدف نهایی‌اش فروپاشی انسجام اجتماعی ملت ایران است.
سواد رسانه‌ای، ضرورت امروز جامعه
اسماعیلی‌طبا در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اهمیت سواد رسانه‌ای در مقابله با این خط رسانه‌ای دشمن گفت: بخشی مهم از این نبرد به توانایی ذهنی و تحلیلی مردم در برابر پیام‌های رسانه‌ای برمی‌گردد. متأسفانه در سال‌های گذشته نهادهای مسئول مانند صداوسیما، آموزش و پرورش، حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها و وزارت ارشاد در آموزش عمومی سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی کوتاهی‌های جدی داشته‌اند.
وی افزود: نتیجه این کم‌کاری آن است که بسیاری از مردم در مواجهه با پیام‌های رسانه‌های معاند بدون تحلیل، آن‌ها را می‌پذیرند و حتی بازنشر می‌کنند. عباراتی مانند «حملات هدفمند اسرائیل» که ممکن است در نگاه اول بی‌طرفانه به نظر برسند در واقع حاوی مفاهیم پنهانی هستند که برای فریب افکار عمومی طراحی شده‌اند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اگر مردم ما با مفاهیم بنیادین سواد رسانه‌ای آشنا بودند چنین پیام‌هایی را بی‌تحلیل بازنشر نمی‌کردند. آموزش سواد رسانه‌ای یعنی واکسینه‌کردن جامعه در برابر اخبار جعلی، شایعات، عملیات روانی و تکنیکهای اقناع دشمن. متأسفانه اکنون در شرایطی هستیم که بسیاری از افراد تنها بر اساس احساسات، پیام‌هایی را به ده‌ها و صدها نفر فوروارد می‌کنند، بی‌آن‌که بدانند این پیام‌ها بخشی از پازل دشمن است.
اقدام فوری برای آموزش تفکر انتقادی
اسماعیلی‌طبا تأکید کرد: اکنون زمان آن رسیده که نهادهایی مانند رسانه ملی، آموزش و پرورش، حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها با همکاری یکدیگر، طرحی فوری و جامع برای آموزش تفکر انتقادی و سواد رسانه‌ای به آحاد مردم اجرا کنند. تفکر انتقادی یکی از ارکان اصلی سواد رسانه‌ای است که به مخاطب کمک می‌کند میان حقیقت و دروغ، تحلیل و تحریف، تمایز قائل شود.
وی در ادامه گفت: اگر این آموزش‌ها به‌موقع انجام می‌گرفت امروز شاهد گسترش بی‌رویه شایعات و اخبار ساختگی در شبکه‌های اجتماعی نبودیم. البته هنوز هم برای جبران این کم‌کاری دیر نشده است. با یک بسیج رسانه‌ای و فرهنگی همه‌جانبه می‌توان جامعه را برای مقابله مؤثر با عملیات روانی دشمن توانمند ساخت.
مدیر گروه مدیریت رسانه دانشگاه ادیان و مذاهب با تأکید بر لزوم استفاده حرفه‌ای از تکنیکهای خبر و اقناع رسانه‌ای گفت: نکته مهمی که نباید از آن غفلت کرد بهره‌گیری هوشمندانه از تکنیکهای تولید و انتشار خبر در جبهه رسانه‌ای خودی است. همان‌طور که دشمن با مهارت از این ابزارها بهره می‌برد ما نیز باید به همان میزان جدی و حرفه‌ای عمل کنیم.
وی تصریح کرد: متأسفانه در بسیاری از رسانه‌های داخلی آن‌چنان که باید به اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری، سواد اقناعی و تکنیکهای تأثیرگذاری بر افکار عمومی توجه نمی‌شود. یکی از دلایل توفیق رسانه‌هایی مانند BBC در تأثیرگذاری بر مخاطبان ایرانی تسلط آن‌ها بر این ابزارها و تکنیکهای رسانه‌ای است؛ آن‌ها دقیقاً می‌دانند چگونه محتوای خود را بسته‌بندی، تنظیم و روایت کنند تا به اهداف ضدایرانی خود برسند.
اقناع ، مأموریت اصلی رسانه‌های جبهه انقلاب
اسماعیلی‌طبا با اشاره به اینکه وظیفه اصلی رسانه‌ها، اقناع افکار عمومی است، افزود: رسانه انقلابی اگر نتواند افکار عمومی را نسبت به واقعیت‌های مهمی همچون دشمنی بی‌امان رژیم صهیونیستی با مردم ایران قانع کند مأموریت خود را انجام نداده است.
مدیر گروه مدیریت رسانه دانشگاه ادیان و مذاهب با تأکید بر ضرورت ارتقاء سطح تخصص فعالان رسانه‌ای گفت: مدیران رسانه، خبرنگاران، دانش‌آموختگان علوم ارتباطات و حتی فعالان مؤثر فضای مجازی باید آموزش‌های دقیق و حرفه‌ای در زمینه اقناع رسانه‌ای، عملیات روانی و مدیریت روایت ببینند.
وی ادامه داد: ما در یک جنگ تمام‌عیار رسانه‌ای هستیم که نمی‌توان با روش‌های سنتی و غیرفنی در آن پیروز شد. بدون پیوست رسانه‌ای مؤثر حتی موفقیت‌های نظامی نیز در ذهن مخاطب به‌درستی تثبیت نخواهد شد. جنگ امروز، جنگ روایت‌هاست و روایت اول همان چیزی است که می‌تواند افکار عمومی را سمت خود بکشاند.
همگرایی رسانه‌ای، شرط تحقق روایت اول
اسماعیلی‌طبا با اشاره به اهمیت انسجام در میان رسانه‌های جبهه انقلاب گفت: اگر رسانه‌های ما بدون هماهنگی و به‌صورت پراکنده عمل کنند موفقیتی حاصل نخواهد شد. برای مقابله با عملیات روانی دشمن باید یک راهبرد هماهنگ و هم‌افزا میان رسانه‌ها شکل بگیرد.
وی افزود: خوشبختانه در رخدادهای اخیر شاهد تلاش بیشتری در برخی رسانه‌های رسمی به‌ویژه صدا و سیما برای ارائه روایت اول بودیم که نسبت به گذشته یک گام رو به جلو محسوب می‌شود. روایت اول اگر با دقت، سرعت و ابتکار عمل منتشر شود، می‌تواند میدان روایت را از چنگ دشمن خارج کند.
این استاد دانشگاه در پایان سخنان خود گفت: امروز در میانه یک نبرد شناختی و جنگ ادراکی هستیم؛ جایی که تولید محتوا باید با دقت بالا، حفظ ابتکار و هماهنگی حداکثری میان رسانه‌های جبهه انقلاب صورت گیرد. رسانه‌ها نه‌تنها وظیفه اطلاع‌رسانی دارند، بلکه باید افکار عمومی را در برابر امواج تحریف، شایعه و جنگ روانی دشمن ایمن و مقاوم کنند.
ارسال نظرات